Wielkanoc to najważniejsze święto chrześcijańskie, upamiętniające zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Data Wielkanocy nie jest stała i różni się każdego roku. W tym artykule przyjrzymy się historii wyznaczania daty Wielkanocy oraz metodom obliczania tego święta.
Początki wyznaczania daty Wielkanocy sięgają I wieku, kiedy chrześcijanie zaczęli obchodzić święto zmartwychwstania Jezusa. Wyznaczanie daty nie było jednak jednolite, co prowadziło do różnic pomiędzy poszczególnymi wspólnotami.
Pierwszym krokiem w kierunku ustalenia wspólnej daty Wielkanocy było Sobór Nicejski I w 325 roku. Ustalono wtedy, że Wielkanoc ma być obchodzona w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca. Jednak wciąż pozostawały pewne nieścisłości wynikające z różnic w kalendarzach używanych przez chrześcijan.
Jak wyznacza się datę Wielkanocy?
Metody obliczania Wielkanocy dzielą się na dwa główne podejścia:
- metoda aleksandryjska, używana przez większość Kościołów zachodnich (katolicki i protestancki),
- oraz metoda antiocheńska, stosowana przez Kościoły wschodnie (prawosławny, koptyjski, etiopski).
Metoda aleksandryjska
Wyznaczanie daty Wielkanocy w Kościołach zachodnich opiera się na kalendarzu gregoriańskim, wprowadzonym przez papieża Grzegorza XIII w 1582 roku. Wielkanoc obchodzona jest w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca, która następuje po równonocy wiosennej (21 marca). Równonoc wiosenna to moment, gdy dzień i noc mają równą długość. Jeżeli pierwsza pełnia Księżyca przypada na niedzielę, Wielkanoc jest obchodzona tydzień później.
Metoda antiocheńska
W Kościołach wschodnich data Wielkanocy jest obliczana na podstawie kalendarza juliańskiego, wprowadzonego przez Juliusza Cezara w 45 roku p.n.e. Metoda antiocheńska również opiera się na zasadzie pierwszej niedzieli po pierwszej wiosennej pełni Księżyca, jednak równonoc wiosenna w kalendarzu juliańskim przypada na 3 kwietnia. W związku z tym, Wielkanoc w Kościołach wschodnich może różnić się od Wielkanocy
Kiedy wypada Wielkanoc w 2023?
W 2023 roku Wielkanoc dla Kościoła rzymskokatolickiego oraz Kościoła grekokatolickiego przypada na 9 kwietnia. Obie te wspólnoty wyznaniowe opierają się na kalendarzu gregoriańskim przy wyznaczaniu daty Wielkanocy.
W przypadku Cerkwi prawosławnej, która używa kalendarza juliańskiego do wyznaczania daty Wielkanocy, święto to w 2023 roku przypada na 16 kwietnia.
