Letnie upały, to czas kiedy nikomu nie trzeba tłumaczyć, co znaczy być spragnionym. Czy w gorące dni zwracamy wystarczająco uwagę na to, by odpowiednio się nawodnić? Co i jak należy pić, aby miało to sens i aby mimo gorąca utrzymać dobre samopoczucie?
Po pierwsze: woda
Już same słowa „odwodnić” i „nawodnić”, dają nam wskazówkę, że potrzebna jest nam woda. Trzeba pamiętać, że stanowi ona około siedemdziesięciu procent masy organizmu i jest niezbędna do naszego dobrego samopoczucia. Woda zapewnia prawidłowe funkcjonowanie naszych organów wewnętrznych, a dodatkowo w gorące dni jest niczym prywatna klimatyzacja – pozwala nam się spocić, dzięki czemu spada temperatura naszego ciała. To dlatego tak ważne jest, żeby w gorące dni pić odpowiednio dużo wody.
Mogłoby się wydawać, że woda jest jedna – przezroczysta, bez smaku i zapachu. Zupełnie neutralna. Jednak szybko zmienimy zdanie stojąc w sklepie przed półką pełną butelek z wodą. W handlu dostępne są różne rodzaje wody, i rzadko kiedy zastanawiamy się czym się różnią – zwykle kierujemy się preferencją co do zawartości „bąbelków” lub ceny.
Pierwszy oczywisty podział to wody gazowane i niegazowane. Te pierwsze mogą być mocno nasycone dwutlenkiem węgla lub też lekko gazowane. Dodatek gazu sprawia, że woda ma nieco bardziej wyrazisty i orzeźwiający smak,. W rzeczywistości jednak woda gazowana gasi pragnienie tak samo skutecznie jak woda niegazowana, a z perspektywy zdrowia lepiej sięgnąć po te bez zawartości gazu: są łagodniejsze, nie powodują wzdęć i pić może je każdy – kobiety w ciąży, dzieci, osoby starsze.
Nie każda woda w butelce to woda mineralna
Potocznie przyjęło się nazywać wody butelkowane mineralnymi. Jest to błędne twierdzenie, bo nie każda woda w butelce jest mineralną – i to mimo tego, że wymagania dotyczace wód mineranych zostały w ostatnich latach mocno obniżone!
Do 1992 w Polsce było zarejestrowanych 28 źródeł wód mineralnych, których jakość określona była wysokimi wymogami sanitarnymi. Za wodę mineralną uznawano bowiem wodę głębinową, zawierającą minimum 1000 mg pierwiastków życia w 1 litrze wody, a zawarte w niej pierwiastki tworzyły ze sobą odpowiednie stosunki ilościowe.
Obecnie wystarczy, by woda pochodziła z ujęcia podziemnego, miała wysoką czystość i charakterystyczny dla danego ujęcia, stały skład mineralny. Minimalna zawartość minerałów nie jest już wymagana, ich ilość służy jedynie do nadania kategorii wodzie (stąd mamy podział na wodę wysoko-, średnio- nisko- oraz bardzo niskozmineralizowaną).
Domowa lemoniada nie tylko z cytryny
Popularne w cieplejsze dni napoje gazowane, zarówno owocowe jak i cola, nie są najlepszym wyborem. Na pierwszy rzut oka lekko kwaśne i orzeźwiające, w rzeczywistości zawierają duże ilości cukru i pustych kalorii. Jeśli mamy ochotę na gazowany napój, dużo lepsza będzie domowa lemoniada
W najprostszej wersji do wody (gazowanej lub niegazowanej – wedle uznania) dodajemy wyciśnięty sok z cytryny lub kilka cząstek pomarańczy i słodzimy miodem. Świetnie sprawdzi się także lekka lemoniada na bazie arbuza (dla orzeźwiającego aromatu wystarczy dodać do wody kilka niedużych kawałków), czy ogórka (dobrze sprawdzą się cienkie podłużne plastry cięte obieraczką do warzyw).
Jeśli dbamy o linię, lub po prostu nie przepadamy za słodkimi napojami, spróbujmy wody z dodatkiem aromatycznych ziół: klasyczny wybór to mięta, ale świetnie sprawdza się także dodatek kilku listków świeżej bazylii czy rozmarynu. Warto mieć w lecie w kuchni doniczki z tymi ziołami.
Ice tea, cascara i terere.
Kawa i herbata nie kojarzą nam się raczej jako napoje na upały. Ale wystarczy przygotować je w innych wersjach, by przekonać się, że i one świetnie poradzą na letnie pragnienie.
Mrożona herbata jest nam doskonale znana od lat i dostępna w sklepach, w różnych wariantach smakowych – cytrynowym, brzoskwiniowym lub na bazie zielonej herbaty. W ostatnim czasie pojawiły się tez wersje bez dodatku cukru. Polecamy przygotować domową wersję ice tea: klasyczną na bazie czarnej herbaty i soku z cytryny, a także orzeźwiającą i lekko pikantną z zielonej herbaty z dodatkiem kilku plasterków imbiru i skórki cytryny.
Kawa mrożona na bazie lodów jest bez wątpienia świetnym pomysłem na letni deser, ale jako orzeźwiający napój polecamy cascarę. Cascara to napar z suszonych jagód kawowca. Możemy przygotować ją w wersji na gorąco i schłodzić kostkami lodu, lub zalać susz zimną wodą i wstawić na kilka godzin do lodówki. Uzyskany napar można dosłodzić do smaku, podobnie jak mrożoną herbatę.
Kolejnym napojem, który może orzeźwić nas podczas lata jest yerba mate. Mieszkańcy Ameryki Południowej piją ją w dwóch wersjach: gorącej lub przygotowanej przy pomocy lodowatej wody – napój nosi wówczas nazwę terere. Smakosze yerba mate twierdzą, że pobudza lepiej niż kawa a jest od niej zdrowsza.
Kefir, maślanka, a może ayran?
Dużo osób lubi sięgnąć po zimny kefir, mleko, jogurt pitny lub maślankę, najlepiej prosto z lodówki. To świetny pomysł! Na pewno można się nimi ochłodzić, przy okazji dostarczając sobie cennych składników mineralnych – w tym wapń (szczególnie bogata w ten pierwiastek jest maślanka).
Warto spróbować także tureckiego pomysłu na upał. Ayran to słony napój na bazie jogurtu, doskonale gaszący pragnienie w upalne dni. Można kupić go w sklepie (np. Ayran firmy Maluta) lub szybko zrobić samemu: bierzemy jedną część jogurtu, dodajemy dwie części wody mineralnej niegazowanej i szczyptę soli, miksujemy i chłodzimy w lodówce.
Koktajle mleczne, owocowe smoothies
Jeśli wolimy słodkie smaki – warto skusić się na owocowe smoothie lub kremowego mlecznego shake’a.
Shake (nazywane także często w Polsce koktajlem) to mieszanka kefiru, mleka lub maślanki z wybranymi owocami typu banan, truskawki, jagody czy maliny. Całość miksujemy na gładko (najwygodniejszy będzie blender kielichowy, ale ręczny też spokojnie sobie poradzi), na koniec możemy dodać kostki lodu i pyszny koktajl mleczny jest gotowy.
Z kolei do smoothies można użyć też innego rodzaju mleka – kokosowego, migdałowego, sojowego lub waniliowego. Można także użyć soku (pomarańczowy lub jabłkowy wydają się najbardziej uniwersalną bazą) lub… zielonej herbaty. W pierwszej kolejności do blendera wlewa się mleko, a następnie dodaje owoce według uznania. Gęstość napoju również zależy od tego jakie mamy preferencje. Na koniec wrzucamy kostki lodu.
Warto wspomnieć, że nie musimy ograniczać się do owocowych smoothies – z powodzeniem można miksować także warzywa. Polecamy klasyczne połączenie młodych liści szpinaku i selera naciowego z sokiem pomarańczowym, lub zaskakująco smaczny miks buraka (świeżego lub gotowanego), malin (jeśli mrożone, to nie trzeba już dodawać lodu!) i soku jabłkowego.
Uwaga na alkohol
Lato to czas rekreacji, spotkań ze znajomymi i rodziną, grillowania i różnego rodzaju imprez plenerowych, podczas których sięgamy po alkohol. Alkohol powoduje wahania ciśnienia, a wysoka temperatura i słońce dodatkowo rozszerzają naczynia krwionośne. W efekcie może to prowadzić do zaburzeń rytmu serca.
Jeśli planujemy spotkanie ze znajomymi przy drinku albo mamy zamiar podać piwo do grilla, to najlepiej pod wieczór, gdy temperatura już spada.
