Zgrzytanie zębami, czyli bruksizm jest niczym innym jak niekontrolowanym zaciskaniem zębów, do którego dochodzi podczas snu. Towarzyszy temu charakterystyczny dźwięk. Osoba cierpiąca na tę przypadłość może budzić się w nocy z silnym bólem w okolicy żuchwy wraz z mocnym zaciśnięciem szczęk. Potocznie określa się to jako “zjadanie zębów”. Wiąże się to z faktem, iż poprzez długoletnie zgrzytanie ściera się zęby, przez co może dochodzić do wad zgryzu.
Badania wykazują, iż zgrzytanie zębami ma bezpośredni związek z układem psychosomatycznym. Oznacza to, iż jest to konsekwencja odreagowywania nagromadzonego stresu oraz napięcia nerwowego. Problem nie tkwi jedynie w uszkadzaniu uzębienia, może powodować problemy z kręgosłupem, bóle pleców, wzrokiem, słuchem, bóle głowy. Leczenie jest długotrwałe i wieloetapowe.
Samemu ciężko jest rozpoznać, że zgrzyta się zębami w nocy, gdyż odbywa się to podczas snu. Jeśli nie występują niepokojące bóle w okolicach szczęki, możemy przez lata nie mieć świadomość, że zgrzytam zębami. Bruksizm najczęściej rozpoznają partnerzy osoby zgrzytającej, gdy budzi je nieprzyjemny dźwięk.
Przyczyny bruksizmu
Przyczyny występowania bruksizmu nie są jednoznacznie określone, czynniki wywołujące zgrzytanie są bardzo skomplikowane.
Za główne przyczyny uważa się:
stres, silne napięcie nerwowe,
nadmierna wrażliwość na stres,
zaburzeni w pracy układy nerwowego,
wady zgryzu,
nieprawidłowo wykonane i dopasowane wypełnienie zęba (plomba), wypełnienie jest zbyt wysokie, co zaburza prawidłowe zagryzanie szczęk,
źle dopasowane protezy, korony, mostki,
występowanie pasożytów – zgrzytanie jest częstym objawem występowania pasożytów np owsików. Częściej dochodzi do tego u dzieci.
niedobory magnezu – do zgrzytania nawykowego może dochodzić przy niedoborze magnezu,
alergie pokarmowe – coraz częściej łączy się zgrzytanie zębami z nietolerancją pokarmową. Nadwrażliwość na pewne produkty pokarmowe prowadzi do obciążenia organizmu, zakwaszenia. Sprawia to iż organizm jest bardziej zestresowany, czego często nie jesteśmy nawet świadomi.
Objawy bruksizmu
Objawy zgrzytania zębami pojawiają się nie tylko w obrębie szczęki i zębów. Obejmują również kręgosłup, narząd słuchu i wzroku. Dochodzi do nadmiernego napięcia nerwowego, przez co obciążone są mięśnie okolicy szyi, karku, pleców, dochodzą do tego bóle głowy, zębów, stawów w obrębie szczęki. Osoby zgrzytające bardzo wiele lat mogą u siebie zauważyć, iż ich szczęki są jakby bardziej kwadratowe i masywniejsze.
Główne objawy zgrzytania zębami:
charakterystyczny dźwięk podczas snu, trzaski w stawach skroniowo – żuchwowych,
ograniczenie ruchomości żuchwy,
bóle głowy, ograniczona ruchomość
bóle karku, pleców, obręczy barkowej,
bóle uszu połączone z zaburzeniem słyszenia, szumy uszne,
bóle w okolicy oczy,
bóle zębów, głównie części tylnej łuku zębowego,
przerośnięte mięśnie żwacze,
ścieranie oraz pękanie zębów,
uszkodzenie szkliwa,
poluzowanie zębów,
stany zapalne w obrębie stawów skroniowo – żuchwowych,
krwawienie dziąseł,
nadwrażliwość zębów,
przygryzanie języka.
Leczenie bruksizmu
W związku, z wpływem zgrzytania na znaczna część organizmu, nie leczony, może prowadzić do wielu powikłań. Nie tylko w obrębie szczęki, ale całego organizmu. Lekarz stomatolog może ocenić czy dochodzi do ścierania zębów siecznych i żwaczy. W obrębie błony śluzowej, znajdującej się w bezpośrednim kontakcie tych zębów, widoczne są liczne zmiany i zgrubienia świadczące o przygryzaniu tych miejsc.
Leczenie zgrzytania jest bardzo trudne, długotrwałe i wieloetapowe, bardzo ważne jest prawidłowe rozpoznanie przyczyny. Czy ma ona podłoże anatomiczne, czy psychiczne? Do leczenie bruksizmu, może być potrzebna współpraca lekarzy wielu specjalizacji.
Dostępne metody leczenia:
Leki uspokajające, psychoterapia – leczenie lekami uspokajającymi lub wyciszającymi, może mieć pozytywne skutki, gdy do zgrzytania dochodzi w okresach większego stresu i napięcia nerwowego. Nie powinno się stosować leków uspokajających przez bardzo długi czas. Nie eliminuje to przyczyny powstawania problemu. U osób żyjących w przewlekłym stresie poleca się psychoterapią, wdrażanie technik relaksacyjnych, muzykoterapia, aromaterapia. Zmiana stylu życia, wysypianie się, ograniczenie kontaktu z komórką, laptopem przez zaśnięciem, większa aktywność ruchowa.
Korekcja zgrzytu – wyrównanie zgryzu, wystających zębów powyżej łuku zębowego, prawidłowe umieszczanie koron, wypełnieniem. Odpowiednie dopasowanie protez.
Wkładka relaksacyjna – jest to silikonowa nakładka dopasowana indywidualnie do szczęki pacjenta. Zakłada się ją na górną szczękę przed pójściem spać, zapobiega ona tarciu zębów górnych o dolne. Nakładka taka skutecznie zapobiega uszkadzaniu zębów w wyniku zgrzytania, nie leczy jednak przyczyny choroby.
Botoks – toksyna botulinowa, wstrzykiwana jest w mięśnie żwacze w celu osłabienia ich pracy.
